Biến dạng khớp háng vì hoại tử chỏm xương đùi nặng

Gần 10 bệnh viện chỉ định phẫu thuật do hoại tử chỏm xương đùi nặng nhưng người bệnh không đồng ý, dẫn đến biến dạng hoàn toàn ổ cối của khớp háng.

Bà Dương Thị Kim Cúc (60 tuổi, Trà Vinh) đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thăm khám trong tình trạng đau nhức khớp háng nhẹ, tuy nhiên, cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn khi hoạt động nhiều, hoặc thay đổi thời tiết. Điều này gây ra không ít khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Trong hơn 4 năm bị bệnh tật hành hạ, bà Cúc đã thăm khám ở gần 10 bệnh viện khác nhau và đều được đề nghị thay khớp háng. Tuy nhiên, lo lắng những biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật như đau, không hết bệnh, tàn phế… và không được tư vấn chi tiết nên bà Cúc đã từ chối điều trị.

ThS.BS.CKI Mai Hoàng Dương, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, cho biết bà Cúc mắc bệnh hoại tử chỏm xương đùi. Đây là tình trạng thoái hóa xương, đặc trưng bởi sự chết đi của các tế bào xương do thiếu máu nuôi. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, người bệnh có nguy cơ tàn phế rất cao.

Ở trường hợp của bà Cúc, bệnh đã phát triển đến giai đoạn 4 (giai đoạn nghiêm trọng nhất) gây thoái hóa khớp thứ phát, biến dạng khớp, khối cơ co rút nhiều, độ dài hai chân lệch nhau 3 cm. Khớp háng bao gồm hai thành phần chính là ổ cối và chỏm xương đùi. Ổ cối có hình dạng như cái chén, nằm bên trong xương chậu và chịu trách nhiệm ôm lấy chỏm xương đùi. Ổ cối của bà Cúc đã biến dạng, trở nên bằng phẳng như chiếc dĩa, mất đi hoàn toàn hình dáng ban đầu.

Bà Cúc được chỉ định thay khớp háng để điều trị. Tuy nhiên, vì ổ cối của người bệnh đã biến dạng hoàn toàn nên trước khi thay khớp háng nhân tạo, bác sĩ cần xác định lại tâm ổ cối, tái tạo ổ cối. Người bệnh được thay khớp háng bằng đường mổ lối trước, không cắt cơ, giúp đẩy nhanh tốc độ phục hồi; sau phẫu thuật, người bệnh ít có nguy cơ trật khớp, dễ dàng thực hiện các động tác co duỗi, nâng giạng chân, ngồi xổm, vắt chéo chân… Đồng thời, trong quá trình thay khớp, người bệnh được đặt nằm ngửa, thuận tiện cho việc kiểm soát chiều dài của hai chân, giải quyết tình trạng chân cao chân thấp.

Bác sĩ Dương còn sử dụng kỹ thuật đóng ổ cối kiểu Pressfit (ổ cối, chuôi xương đùi và xương vỏ chịu trọng lượng của khớp nhân tạo được gắn chặt vào nhau và không có chuyển động vi mô), không cần bắt vít. Điều này giúp bảo tồn tối đa tổ chức xương và các mô lành, hạn chế tình trạng bào mòn và tiêu xương quanh các cấu phần khớp, tăng tuổi thọ khớp nhân tạo.

Ngày đầu tiên sau phẫu thuật, người bệnh có thể đi lại nhẹ nhàng và chuẩn bị xuất viện. Bà Cúc cho biết, tình trạng đau nhức khớp háng không còn, chỉ cảm thấy thốn nhẹ ở vị trí vết mổ; hai chân bằng nhau, bước đi dễ dàng và vững vàng hơn. Người bệnh được hẹn tái khám sau phẫu thuật 2 tuần.

Bác sĩ Dương cho biết, riêng tại Bệnh viện Tâm Anh, hoại tử chỏm xương đùi là một trong những nguyên nhân phổ biến buộc người bệnh phải thay khớp háng. Điều đáng lưu ý là không phải trường hợp hoại tử chỏm xương đùi nào cũng phải thay khớp. Nếu được phát hiện kịp thời, người bệnh có thể được điều trị bảo tồn bằng thuốc kết hợp với thay đổi lối sống. Vì vậy, người bệnh nên sớm đến gặp bác sĩ nếu có các dấu hiệu như đau nhức khớp háng ngày càng nghiêm trọng, nhất là khi có áp lực tác động lên xương; hạn chế tầm vận động, gặp khó khăn khi thực hiện các động tác xoay trong, xoay ngoài, dạng hoặc khép háng…